Yeni hal yasası

Artan gıda enflasyonu ve hayat pahalılığına geçici bir çözüm olarak getirilen, Tarım Kredi Genel Müdürü Fahrettin Poyraz’ın 2,5 aylık planlama yapıldığını duyurduğu tanzim satışların başlamasının ardından gözler kalıcı çözümde. Çözüm, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın da birçok kez duyurduğu gibi, 2018 sonundan bu yana konuşulan yeni hal yasası tasarısı olarak görülüyor. Tam adıyla “Sebze ve Meyveler İle Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Taslağı” gündemde iki önemli başlıkla geniş yer tutuyor: Komisyoncuları tamamen kaldıracak olması, hal yönetiminin belediyelerden alınıp özel şirketlere verilmesi. Bu iki maddenin yanı sıra 21 maddelik taslakta öne çıkan tüm değişiklikler şöyle: 1) Tanımlar değişti. Eski yasada yer alan 23 “anahtar kelime”, 18’e indi. Yasada kime ne denildiğini açıklayan bu kelimelere eklenenler de oldu, tanımlaması değiştirilenler de. Tam adıyla “Sebze ve Meyveler İle Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi yeni hal yasası Taslağı” gündemde iki önemli başlıkla geniş yer tutuyor: Komisyoncuları tamamen kaldıracak olması, hal yönetiminin belediyelerden alınıp özel şirketlere verilmesi. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişin ardından, bazı bakanlıkların yapılandırılması kapsamında, yeni hal yasasında “Bakanlık” tanımının karşısında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yerine “Ticaret Bakanlığı” yer alırken, tasarının kapsam dışı bıraktığı iki önemli kelime “komisyoncu” ve “hal rüsumu” oldu. - Hal rüsümu artık yok. Yasada kime yeni hal yasası ne denildiğini açıklayan bu kelimelere eklenenler de oldu, tanımlaması değiştirilenler de. Aynı şekilde halden toptan mal alanların halcilere ödediği ve halcilerin de belediyelerin hesabına yatırdığı meblağ olan hal rüsumu da yeni yasada olmayacak. Hal rüsumu, toptancı halinin temizlik, güvenlik, aydınlatma, bakım ve onarımında kullanılıyordu. Mevcut yasada “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı” ile “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı”nı kapsayan “İlgili bakanlıklar” tanımı da yeni yasada kaldırılacak. Ancak bazı noktalarda söz konusu bakanlıklarla koordineli çalışmalar olacak. Benzer şekilde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu ile Türkiye Ziraat Odaları Birliği’ni kapsayan “Meslek kuruluşları” tanımı yeni yasada yok ancak hal yerlerinin tespiti başta olmak üzere bazı konularda odalara başvurulacak. Bağdat’ın düşüşünden sonra Bağdat’ta kalarak gelişmelerin bir belgeselini ve hikâyesini yazdığı “Onlarlaydım yeni Ama Onlardan Değildim” adlı kitabı çıkarttı.