Aynı nehirde iki kere yıkanılmaz

. . Aynı nehirde (ırmakta) iki kez yıkanamazsınız ne demektir? Yunan filozof, Efesli Herakleitos, aforizmalarının muğlaklığı nedeniyle kendi zamanında son derece meşhur biriydi. Her şey seyrelme ve sıkışma yoluyla, ateşin değişiminden aynı nehirde iki kere yıkanılmaz oluşur. Diogenes Laertios onun fikirlerini aşağıdaki gibi özetler: Ateş asli elementtir. Her şey seyrelme ve sıkışma yoluyla, ateşin değişiminden oluşur. Karşıtlardan yola aynı nehirde iki kere yıkanılmaz çıkarak varlığı doğuma ya da yaratılışa götürün şeyler savaş ve kavga dır. Ateşte yanıp aynı nehirde iki kere yıkanılmaz yıkıma götüren ise uyum ve barış tır. Karşıtlardan yola çıkarak varlığı doğuma ya da yaratılışa götürün şeyler savaş ve kavga dır. Ateşte yanıp yıkıma götüren ise uyum ve barış tır. Değişim yukarıya çıkan ve aşağı inen bir yoldur, dünya da buna göre var olur. Herakleitos ’un doğa teorisinde ateş her ne kadar ilksel element olsa da su onun en meşhur kıyas unsurudur ve o hep meşhur “aynı nehirde iki kere yıkanılmaz” özlü sözünün sahibi olarak hatırlanacaktır: “Başka sular da o nehre girenlerin üzerinden akacaktır… Sular dağılır ve toplaşır… Ayrılır ve birleşir… Yaklaşır ve uzaklaşır.” Herakleitos bu yüzden geçiciliğin kâhinidir ve bütün dünyevi şeylerin “zamanın dişleri”ni tanımaya yazgılı olduğunu söyleyen kendisinden daha yaşlı çağdaşı şair Koslu Simonides’i yankılamıştır. Nehirde 1.